Zrozumieć Formułę 1: Ubiór i sprawność fizyczna kierowcy

W tym odcinku zajmiemy się ubiorem kierowcy, którego głównym zadaniem jest ochrona przed ogniem. Dowiemy się także w jaki sposób trzeba wytrenować swoje ciało, aby wytrzymać cały dystans wyścigu i co łączy kierowców Formuły 1 z maratończykami. Nie przeciągając dalej wstępu zapraszam do lektury.

Ubiór kierowcy

Kaski Formuły 1 są projektowane z wyraźnej potrzeby ochrony głowy kierowcy przed ryzykiem większych uderzeń. Jednakże cała reszta ubioru kierowcy pełni równie ważną rolę: oferuje najlepszą możliwą ochronę przed ogniem.


Na szczęście ogień zdarza się teraz niezwykle rzadko w wyścigach F1, aczkolwiek w latach 70-tych ubiegłego stulecia kierowcy bardzo często ulegali poparzeniom lub nawet ginęli w płomieniach w następstwie zapalenia się paliwa podczas wypadku. Współczesne kombinezony, rękawiczki i buty wykonane są ze specjalnych ognioodpornych materiałów, zaprojektowanych w taki sposób, aby zapewnić kierowcy ochronę nawet w sytuacji, gdy zostanie on uwięziony w płonącym samochodzie aż do momentu ugaszenia ognia przez obsługę toru.

Dzisiejsze kombinezony składają się kilku warstw specjalnej tkaniny wykonanej z syntetycznych włókien aramidowych, która jest testowana płomieniem propanowym o temperaturze białego żaru. Kombinezon musi być także bardzo lekki i - przez wzgląd na wysiłek fizyczny związany z prowadzeniem bolidu F1 - musi umożliwiać "oddychanie", pozwalając wydostać się kilogramom potu produkowanym przez kierowcę w trakcie wyścigu. Naszywki zawierające znaki firmowe korporacji i sponsorów są także wykonane z tego samego materiału, podobnie jak i nici użyte do zszycia całości.


Kombinezony zawierają także dwa duże "uchwyty" na ramionach kierowcy. Pełnią one ważną rolę jeśli chodzi o bezpieczeństwo, jako że zgodnie z przepisami samochody muszą być tak zaprojektowane, aby umożliwić wyjęcie kierowcy wraz z siedzeniem (w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia komplikacji urazów). Siedzenie jest więc przymocowane do bolidu tylko za pomocą dwóch bolców, zaprojektowanych w taki sposób, aby można je było łatwo usunąć za pomocą standardowego narzędzia, będącego na wyposażeniu wszystkich ekip ratunkowych. Uchwyty na ramionach są wystarczająco mocne, aby umożliwić wyciągnięcie kierowcy z bolidu wraz z siedzeniem, a więc muszą wytrzymać łączną wagę kierowcy i siedzenia.


Ognioodporne rękawice powinny być jak najcieńsze, aby kierowca miał możliwie najlepsze czucie kierownicy. Podobnie podeszwy butów kierowcy wyścigowego są o wiele cieńsze niż w zwykłych butach, aby zapewnić optymalny kontakt z pedałami bolidu. Pod kombinezonem i kaskiem kierowca nosi jeszcze jedną warstwę odzieży ochronnej - ognioodporną bieliznę.

Efektywność tych wszystkich zabezpieczeń została w pełni zademonstrowana w 1994 roku, kiedy to Jos Verstappen i mechanicy Benettona przeżyli bez większych obrażeń gwałtowny pożar wywołany wyciekiem paliwa podczas postoju w boksie.

Sprawność fizyczna kierowcy


Kierowcy Formuły Jeden są jednymi z najbardziej wysportowanych atletów na ziemi, ich ciała są specjalnie przystosowane do bardzo konkretnych potrzeb najwyższych lotów wyścigów bolidów jednomiejscowych.

Wszyscy kierowcy, którzy trafiają do F1, muszą przejść odpowiedni trening kondycyjny, aby spełnić wymogi fizyczne tego sportu: żadna inna seria wyścigowa nie wymaga tak wiele od kierowców w zakresie wytrzymałości i odporności. Przeciążenia, które może wywołać samochód F1, dochodzą do około 3,5 g w zakrętach, a to oznacza, że kierowcy muszą być niezwykle silni, aby wytrwać trudy całego wyścigu. Wysoka temperatura panująca w kokpicie bolidu, szczególnie podczas gorętszych rund mistrzostw, także wystawia organizm na wielki wysiłek: kierowcy mogą nawet wypocić trzy kilogramy z wagi swojego ciała w trakcie wyścigu.


Fizyczna wytrzymałość jest wytwarzana przez intensywny trening układu naczyniowego: głównie poprzez biegi i pływanie, chociaż niektórzy kierowcy wolą kolarstwo, a nawet jazdę na rolkach! Jednakże niezwykłe przeciążenia doświadczane przez szyję i mięśnie klatki piersiowej nie mogą być łatwo zasymulowane przez zwykły sprzęt gimnastyczny, a więc wielu kierowców używa specjalnie zaprojektowanych stanowisk, które są w stanie rozwinąć mięsnie wystawiane na największy wysiłek w trakcie pokonywania zakrętów. Szczególnie istotne są silne mięśnie szyi, jako że muszą one utrzymać wagę głowy i kasku podczas dużych przeciążeń. Mocne mięsnie ramion są również wymagane, aby umożliwić kierowanie samochodem podczas dłuższych wyścigów.


Jeśli chodzi o odżywianie, większość kierowców F1 kontroluje swoją dietę w ten sam sposób co zwykli lekkoatleci, ostrożnie regulując ilość absorbowanych węglowodanów i protein. Podczas weekendów wyścigowych można zauważyć kierowców zajadających makaron lub inną żywność bogatą w węglowodany, aby zapewnić sobie energię i odpowiednią wytrzymałość na czas wyścigu. Szczególnie ważne jest także to, aby kierowcy spożywali duże ilości płynów przed wyścigiem, nawet jeśli nie czują pragnienia. Nie zadbanie o to może doprowadzić organizm do odwodnienia poprzez pocenie - nic dziwnego, skoro wytrzymałość fizyczna kierowcy F1 jest porównywalna z wytrzymałością potrzebną do przebiegnięcia maratonu.

Źródło: Formula1.com

(Pomoc w tłumaczeniu: Marek Roczniak)